Dông cát – món ăn đặc sản vùng nắng gió

Dông cát được xem là con vật tượng trưng cho vùng đất đầy nắng, gió và cát của Bình Thuận. Những món ăn được chế biến từ dông cát có hương vị của tự nhiên. Đặc biệt không ít lời khen ngợi và những bài viết cho món ăn của vùng đất này.

Nơi sinh sống của dông cát

Những cảnh quan thiên nhiên hấp dẫn có sự giao hòa của những đồi cát vàng, cát trắng như sa mạc Sahara thu nhỏ. Với biển xanh bao la và cái nắng cái gió khô hanh đặc trưng của Bình Thuận. Đã có 1 loài động vật sống tại nơi này và làm nên những món ăn ngon. Đó là những món ngon từ dông cát của Bình Thuận.

Con dông cát

Dông thuộc loài bò sát, họ hàng với thằn lằn nhưng có kích thước lớn hơn. Thực chất  dông cát là con kỳ nhông. Nhưng người dân vẫn gọi bằng cái tên thú vị là con dông. Vì khi gặp nguy hiểm, nó chạy rất nhanh như kiểu dông đi. Đặc tính chịu khát giỏi, sinh trưởng mạnh trong môi trường khô nóng và khắc nghiệt.  Nên từ lâu, dông đã được mệnh danh là “vua của sa mạc” vì nó đã ngự trị cả sa mạc.

Dông có quanh năm, nhưng sinh sôi và phát triển mạnh nhất từ tháng 3 đến tháng 5 âm lịch. Một con dông trưởng thành có chiều dài khoảng 20-30 cm và nặng gần 1kg. Người ta có thể bắt dông bằng nhiều cách như đặt bẫy, giăng lưới, dò, thổi, đào, chặn ngách…

Các món ngon từ thịt dông cát

Dông 7 món

Nếu có “thịt cầy 7 món” thì dông cát ở Bình Thuận cũng có “thịt dông 7 món” sành điệu không thua kém. Thịt dông thơm, mềm, ăn có đọ giòn nhất định và có vị ngon ngọt. Thịt dông thường được các đầu bếp ở Bình Thuận chế biến thịt dông thành 7 món rất sành điệu. Đó là gỏi dông, chả dông, dông nướng, dông rôti, dông hấp, dông nấu dưa hồng và cháo dông. 

Các món dông rất công phu, phải có “bí quyết” riêng nhà nghề mới chế biến được. Nhưng căn bản phải làm sạch ruột, lột da, đưa vào lò nướng, khi thịt dông vàng mới lấy ra.

Gỏi Dông

Đối với món gỏi sau đó băm nhuyễn, xào chín và trộn với  trái cóc hoặc xoài cắt chỉ nhỏ. Kèm rau thơm, đậu phộng rang giòn và đặc biệt phải có “lá xoài dông”. Đây một thứ lá cây mọc trên các vách đá vùng khô hạn cũng là nơi sống của dông cát, có vị chát ăn hơi chua. Gỏi dông ăn chung với bánh tráng dày, nhiều mè, xúc mãi không chán. .

Dông Nướng

Hấp dẫn hơn là món dông nướng đây là món phổ biến nhất. Có hai cách để làm dông nướng, tùy theo sở thích của người ăn. Dông nướng để nguyên da, và dông nướng ướp muối ớt sau khi đã lột da hết. Ngon nhất trong con dông nướng là mật và trứng dông nếu như dông cái.Trứng dông có vị béo nhân nhẩn và để lại cái hậu thật ngọt. Trứng dông rất béo, bùi bùi dùng không ngán, được xem là một loại sơn hào hải vị. Xương dông rất mềm, nhai trong miệng lụp bụp, nhâm nhi với ly rượu thuốc là sự kết hợp tuyệt vời.

Thưởng thức dông 7 món phải tuân theo thứ tự, trước hết là nướng, gỏi, hấp, rôti….Và cháo dông là món sau cùng vừa ấm bụng mà lại cảm nhận được hương vị của từng món ăn làm từ dông.

Dinh dưỡng từ thịt dông

Giá trị dinh dưỡng

Nhờ hương vị thơm ngon đặc biệt và giá trị dinh dưỡng. Nên từ lâu dông cát đã là đặc sản nổi tiếng của Bình Thuận. Thịt dông trắng như thịt gà nhưng thớ thịt săn, thơm và ngọt hơn nhiều. Xương mềm như sụn, nhai sần sật ngon hơn thịt gà ta. Thịt dông được yêu thích không chỉ bởi độ thơm ngon đặc biệt. Và có thể chế biến thành nhiều món hấp dẫn thực khách. Còn có tác dụng chữa bệnh, bồi bổ sức khỏe cho người dùng.

Theo nghiên cứu Đông Y

Theo Đông y, thịt dông cát được dùng để giảm đau, kích thích tiêu hóa, thanh độc. Làm khô vết thương, chữa thấp khớp, hen suyễn, ghẻ lở, suy dinh dưỡng, kém ăn ở trẻ. Theo những người làm thuốc lâu năm, sở dĩ thịt dông cát có thể chữa nhiều bệnh do nó sống trong tự nhiên, hay tìm ăn chồi non của nhiều loại cây thuốc trong sa mạc.

Khoảng 10 năm trước, dông chủ yếu được bắt từ những đồi cát. Nhưng hiện nay, nhu cầu tiêu thụ tăng cao nên dông cát được nuôi trong các trang trại. Để cung ứng cho thị trường của thực khách.

Dông cát – món ăn đặc sản Phan Thiết nắng gió

Nhữngngười dân vùng đất Bình Thuận  sau một ngày làm việc vất vả. Buổi chiều bên mâm cơm cùng với vài con dông nướng vừa bẫy được ngoài rẫy trên đất cát. Uống vài ly rượu hay vài lon bia là niềm vui của những ông bố. Một ngày làm việc mệt nhọc cũng trôi qua, chỉ còn lại đầy ắp tiếng cười bên gia đình.

Dông nướng là món ăn không thể quên trong ký ức của những đứa con xa quê. Nhưng ở phương xa đất khách thì làm sao tìm được món ăn này. Còn ở Phan Thiết ra đường có thể tìm thấy món dông nướng ở những quán nhậu bình dân, quán ăn lớn hay bất cứ địa điểm nào. Hương vị và cách thức chế biến nơi đây đã làm nên sự khác biệt giữa món dông nướng Phan Thiết với những nơi khác.